Zmiany w PIT i CIT od 2026 r.

Rząd przedstawił projekt szerokiej nowelizacji PIT i CIT (pozycja UD116 w wykazie prac). Deklarowany cel to uszczelnienie systemu i ujednolicenie opodatkowania zdarzeń o podobnym skutku ekonomicznym. Według ustawodawcy, aktualny stan przepisów podatkowych, nie jest zgodny z zasadą sprawiedliwości podatkowej określonej w Konstytucji RP. Większość rozwiązań przewidziano na 1 stycznia 2026 r.

Poniżej przedstawiamy nadchodzące zmiany w PIT i CIT:

Ryczałt i relacje powiązane

Nowa 17% stawka ryczałtu obejmie usługi świadczone na rzecz podmiotów powiązanych (np. wspólnik → własna spółka). Cel: ograniczenie zastępowania dywidendy „usługą”. W praktyce oznacza to wzrost efektywnego opodatkowania wielu świadczeń wewnątrz grup i konieczność przeglądu umów (doradztwo, najem, marketing, zarządzanie).

IP BOX i danina solidarnościowa

Preferencja IP BOX (5%) zostanie ograniczona do podmiotów zatrudniających co najmniej 3 osoby (niepowiązane). Jednocześnie dochody z IP BOX mają wejść do podstawy daniny solidarnościowej.

Programy motywacyjne i instrumenty finansowe

Przychody z instrumentów finansowych powiązanych z zatrudnieniem (np. warranty) będą kwalifikowane jak ze stosunku pracy, a nie kapitałowe.

Ulga mieszkaniowa i transakcje prywatne

Ulga mieszkaniowa – Ulga ma służyć faktycznemu zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych. Projekt ogranicza możliwość skorzystania z ulgi przy zakupie więcej niż jednej nieruchomości i uzależnia preferencję od braku innego lokalu mieszkalnego. Oznacza to, brak możliwości uniknięcia opodatkowania za zbycie nieruchomości dla wielu podatników.

Sprzedaż ruchomości – Sprzedaż rzeczy darowanej najbliższej rodzinie po wykupie z leasingu będzie opodatkowana, jeśli nastąpi w ciągu 3 lat od darowizny.

Datio in solutum — przy spłacie „w naturze” (np. przeniesienie własności na wierzyciela) przychodem ma być wartość uregulowanego zobowiązania.

Estoński CIT (ryczałt od dochodów spółek)

Projekt poszerza katalog „ukrytych zysków” (m.in. opłaty z umów najmu/dzierżawy i świadczenia w relacjach powiązanych) oraz modernizuje definicję „wydatków niezwiązanych z działalnością”. Dodatkowo pojawia się domniemanie, że wypłaty zysków po wyjściu z estońskiego CIT mają nadal pochodzić z okresu ryczałtu. Jednocześnie doprecyzowano formalności — spóźniony podpis sprawozdania finansowego nie przekreśli skuteczności wejścia w ryczałt, jeśli pozostałe warunki są spełnione.

Amortyzacja i spółki nieruchomościowe

• Zakaz wstecznych zmian stawek amortyzacyjnych po złożeniu zeznania (koniec „cofania” stawek).
• W spółkach nieruchomościowych — rozszerzenie zakazu amortyzacji na nieruchomości klasyfikowane bilansowo jako inwestycje (zrównanie podejścia podatkowego z rachunkowym).

Likwidacje po przekształceniu i inne doprecyzowania

• Dochód wspólników przy likwidacji spółki osobowej (powstałej z przekształcenia spółki kapitałowej) ma być opodatkowany, jeśli likwidacja nastąpi do 3 lat od przekształcenia.
• Nowe definicje: doprecyzowanie pojęć „mały podatnik” i „podatnik rozpoczynający działalność”.
• Minimalny CIT: modyfikacja mechanizmu; wyłączenie dla podmiotów z rentownością ≥ 2% w jednym z dwóch ostatnich lat oraz zróżnicowanie zasad dla podatników osiągających >50 mln EUR przychodów i mniejsze.

W dużym uproszczeniu – co to wszystko oznacza dla przedsiębiorców?

Wspólny mianownik projektu to wyższy ciężar podatkowy i compliance przy mniejszej elastyczności planowania. Rosną koszty rozliczeń w relacjach powiązanych (nowy ryczałt na usługi), a preferencje zostają zawężone – szczególnie IP BOX (wymóg zatrudnienia) oraz ulga mieszkaniowa.

W estońskim CIT poszerzenie „ukrytych zysków” i „wydatków niezwiązanych” zwiększa ryzyko doszacowań przy typowych przepływach (najem, usługi, licencje) i utrudnia neutralne rozliczanie świadczeń ze wspólnikami. Jednocześnie zmiany w amortyzacji ograniczają możliwości kształtowania kosztów, a reguły dla likwidacji po przekształceniu utrudniają optymalizację opodatkowania.

Zmienią się też skutki prywatnych decyzji majątkowych (sprzedaż rzeczy po leasingu darowanych rodzinie, datio in solutum), co wymaga staranniejszego harmonogramowania i monitorowania transakcji.

Należy pamiętać, że proponowane zmiany w PIT i CIT są na etapie projektu, finalny obraz przedstawionych nowelizacji, wyklaruje się na dalszym etapie prac ustawodawcy.

Wsparcie w nadchodzących zmianach

Jeżeli planują Państwo reorganizację, wejście/wyjście z estońskiego CIT, korzystanie z IP BOX lub chcą się upewnić, że nowelizacje nie spowodują dodatkowych kosztów podatkowych lub sporów prawnych — zapraszamy na konsultację. Przygotujemy zwięzły audyt wpływu projektu na Państwa strukturę oraz harmonogram i propozycję działań, zgodną ze zmianami w CIT i PIT, planowanymi na 1 stycznia 2026 r.

📩 Zapraszamy do kontaktu!